Description
تسمه نورد سرد CK75
تسمه CK75 یکی از فولادهای فنری با کربن بالا است که به روش نورد سرد تولید می‌شود. این فولاد به دلیل سختی بالا، مقاومت در برابر سایش و استحکام کششی فوق‌العاده، در صنایع مختلفی کاربرد دارد.
ویژگی‌های تسمه نورد سرد CK75
۱. ترکیب شیمیایی (تقریبی):
- کربن (C): 0.70% – 0.80% → افزایش سختی و استحکام
- سیلیسیم (Si): 0.15% – 0.35% → بهبود استحکام مکانیکی
- منگنز (Mn): 0.6% – 0.9% → افزایش سختی‌پذیری
- فسفر (P) و گوگرد (S): کمتر از 0.04% → بهبود کیفیت و کاهش شکنندگی
۲. خواص مکانیکی:
- سختی بالا:
- در حالت آنیل‌شده (نرم) →160 تا 200 ویکرز
- پس از عملیات حرارتی → 55-64HRC
- استحکام کششی فوق‌العاده بالا و مقاوم در برابر نیروهای مکانیکی
- مقاومت عالی در برابر سایش و خستگی مکانیکی
- سخت‌تر و مقاوم‌تر از CK67، اما انعطاف‌پذیری کمتر
۳. فرآیند تولید:
- نورد سرد برای افزایش دقت ابعادی و ایجاد سطحی صاف و یکنواخت
- دارای سطح براق و بدون عیب مناسب برای کاربردهای دقیق
- امکان پولیش و آبکاری برای افزایش مقاومت در برابر خوردگی
۴. قابلیت عملیات حرارتی:
- سخت‌کاری و برگشت‌دهی برای افزایش سختی و استحکام
- امکان کربوراسیون و نیتراسیون برای افزایش سختی سطحی
۵. استانداردهای بین‌المللی:
- DIN 17200 / EN 10083-2 (استاندارد اروپا)
- ASTM A684 (استاندارد آمریکا)
- JIS G3311 (استاندارد ژاپن)
۶. ابعاد متداول:
- ضخامت: 0.2 میلی‌متر تا 6 میلی‌متر
- عرض: 10 میلی‌متر تا 1000 میلی‌متر
- طول: به‌صورت کلاف (Coil) یا شاخه‌های برش‌خورده
۷. مزایا:
سختی و استحکام بسیار بالا
مقاومت فوق‌العاده در برابر سایش
قابلیت عملیات حرارتی و بهبود خواص مکانیکی
دقت ابعادی و سطح صاف به دلیل فرآیند نورد سرد
مقایسه CK60، CK67 و CK75
| ویژگی | CK60 | CK67 | CK75 |
| میزان کربن | 0.55% – 0.65% | 0.65% – 0.75% | 0.70% – 0.80% |
| سختی‌پذیری | متوسط | بالا | بسیار بالا |
| مقاومت در برابر سایش | خوب | عالی | فوق‌العاده |
| استحکام کششی | بالا | بالاتر | بسیار بالا |
| انعطاف‌پذیری | بیشتر | متوسط | کمتر |
عوامل مؤثر بر کیفیت تسمه نورد سرد CK75
کیفیت تسمه CK75 به عوامل متعددی بستگی دارد که در مراحل مختلف تولید و فرآوری آن نقش دارند. این عوامل شامل ترکیب شیمیایی، فرآیند تولید، عملیات حرارتی، کیفیت سطح و کنترل ابعادی هستند. در ادامه، مهم‌ترین عوامل مؤثر بر کیفیت این فولاد آورده شده است:
۱. ترکیب شیمیایی و کنترل ناخالصی‌ها
تعادل دقیق عناصر آلیاژی تأثیر زیادی بر کیفیت تسمه CK75 دارد:
- کربن (C): میزان 0.70% – 0.80% → سختی و استحکام کششی بالا
- منگنز (Mn): افزایش مقاومت در برابر سایش و بهبود سختی‌پذیری
- سیلیسیم (Si): افزایش استحکام مکانیکی و کاهش شکنندگی
- فسفر (P) و گوگرد (S): باید کمتر از 0.04% باشد → کاهش ترک‌پذیری و بهبود کیفیت سطح
📌 کنترل دقیق این عناصر باعث افزایش استحکام، سختی و مقاومت تسمه در برابر ضربه و سایش می‌شود.
۲. فرآیند نورد سرد و کنترل دمای نورد
- کیفیت نورد سرد:
- یکنواختی ضخامت
- حذف ناهمواری‌ها و تنش‌های داخلی
- بهبود کیفیت سطح
- دمای نورد سرد:
- کنترل دقیق دما از ترک‌خوردگی سطحی و کاهش استحکام جلوگیری می‌کند.
- خنک‌کاری یکنواخت در طول فرآیند نورد، از تغییرات ناخواسته در ساختار متالورژیکی جلوگیری می‌کند.
📌 نورد سرد دقیق باعث افزایش دقت ابعادی، کاهش زبری سطح و بهبود خواص مکانیکی تسمه CK75 می‌شود.
۳. عملیات حرارتی و سخت‌کاری
- آنیلینگ (Annealing):
- کاهش تنش‌های داخلی
- بهبود انعطاف‌پذیری برای فرآیندهای بعدی
- سخت‌کاری (Quenching & Tempering):
- افزایش سختی و استحکام
- مقاومت در برابر سایش
- سرعت خنک‌کاری:
- خنک‌کاری سریع باعث افزایش سختی سطحی می‌شود.
- خنک‌کاری کنترل‌شده از ایجاد ترک‌های حرارتی جلوگیری می‌کند.
📌 عملیات حرارتی دقیق باعث بهینه‌سازی سختی و مقاومت مکانیکی تسمه CK75 می‌شود.
۴. کنترل کیفیت سطح و پوشش‌دهی
- سطح یکنواخت و بدون ترک: تسمه‌های دارای ترک‌های میکروسکوپی مستعد شکست زودرس هستند.
- پولیش و آبکاری: برای جلوگیری از اکسیداسیون و زنگ‌زدگی، سطح تسمه می‌تواند با روغن‌کاری، گالوانیزه یا پوشش‌های مخصوص محافظت شود.
- عدم وجود عیوب سطحی مانند پوسته شدن و ناصافی: این عیوب می‌توانند باعث کاهش استحکام و کیفیت تسمه شوند.
📌 کیفیت سطحی بالا باعث افزایش طول عمر و کاهش سایش در کاربردهای صنعتی می‌شود.
۵. دقت ابعادی و تلرانس‌های مجاز
- کنترل دقیق ضخامت و عرض:
- نوسانات در ضخامت و عرض تسمه می‌تواند باعث کاهش کیفیت در فرآیندهای برش و مونتاژ شود.
- یکنواختی ساختاری:
- اگر میکروساختار فولاد در تمام طول تسمه یکنواخت نباشد، تنش‌های داخلی نامتعادل ایجاد می‌شود.
- صاف بودن و عدم تاب‌خوردگی:
- تسمه باید بدون موج، خمیدگی و تاب‌خوردگی باشد تا در فرآیندهای صنعتی عملکرد مطلوبی داشته باشد.
📌 کنترل دقیق ابعاد و تلرانس‌ها تضمین‌کننده کیفیت و کارایی تسمه در کاربردهای مختلف است.
۶. روش‌های نگهداری و حمل‌ونقل
- جلوگیری از ضربه و خراشیدگی: تسمه باید در بسته‌بندی‌های مناسب حمل شود تا از آسیب‌های مکانیکی جلوگیری شود.
- شرایط محیطی: نگهداری تسمه در محیط خشک و دور از رطوبت، از اکسیداسیون و زنگ‌زدگی جلوگیری می‌کند.
- روغن‌کاری: برای کاهش اصطکاک و جلوگیری از زنگ‌زدگی در حین نگهداری و حمل‌ونقل استفاده می‌شود.
📌 شرایط مناسب نگهداری باعث حفظ کیفیت و افزایش دوام تسمه CK75 می‌شود.
🔎 نتیجه‌گیری
عوامل مؤثر بر کیفیت تسمه CK75 شامل ترکیب شیمیایی دقیق، فرآیند نورد سرد، عملیات حرارتی مناسب، کنترل کیفیت سطح، دقت ابعادی و شرایط نگهداری و حمل‌ونقل هستند. رعایت این موارد باعث افزایش استحکام، سختی، مقاومت در برابر سایش و دوام بالای این فولاد می‌شود.
کاربردهای تسمه نورد سرد CK75
تسمه نورد سرد CK75 به دلیل سختی بالا، استحکام کششی فوق‌العاده و مقاومت در برابر سایش، در صنایع مختلف به‌طور گسترده‌ای کاربرد دارد. در اینجا برخی از مهم‌ترین کاربردهای این نوع تسمه آورده شده است:
-
صنایع فنرسازی
تسمه CK75 به‌دلیل سختی بالا و ویژگی‌های کششی عالی، برای تولید فنرهای دقیق و مقاوم به کار می‌رود:
- فنرهای تخت و مارپیچ برای خودروها، ماشین‌آلات صنعتی، ابزارهای دستی و تجهیزات مکانیکی
- فنرهای فشاری و کششی با ویژگی‌های مقاوم در برابر خستگی و بارهای مکانیکی سنگین
- واشرهای فنری در سیستم‌های مکانیکی که نیاز به پایداری و عمر طولانی دارند
-
صنایع برش و تیغه‌سازی
از آنجا که CK75 مقاوم به سایش است، برای ساخت انواع ابزارهای برشی در صنایع مختلف مناسب است:
- چاقوهای صنعتی و تیغه‌های برش مواد مختلف مانند فلزات، چوب، پلاستیک و کاغذ
- دستگاه‌های برش فلز و چاقوهای ماشین‌آلات مانند اره‌های نواری و گیوتین‌ها
- تیغه‌های مورد استفاده در صنایع نساجی، کاغذسازی و بسته‌بندی که نیاز به برش دقیق دارند
-
صنایع خودروسازی
برای تولید قطعات مقاوم در برابر فشار، سایش و ضربه در صنایع خودروسازی استفاده می‌شود:
- قطعات سیستم تعلیق و جلوبندی خودرو مانند فنرها، کمک‌فنرها و واشرها
- قطعات مقاوم به سایش در دستگاه‌های موتور و سیستم‌های ترمز
- فنرها و قطعات مقاومت به ضربه که نیاز به استحکام کششی بالا دارند
-
صنایع ماشین‌سازی و مهندسی مکانیک
در صنایع ماشین‌سازی برای تولید قطعات مقاوم به فشار و سایش به‌کار می‌رود:
- صفحات اصطکاکی و قطعات مقاوم به تنش در ماشین‌آلات صنعتی
- نوارهای فنری و اجزای متحرک که تحت بارهای مکانیکی زیاد قرار می‌گیرند
- مقاطع مقاوم به ضربه و فشار در سیستم‌های صنعتی
-
صنایع ابزارسازی
تسمه CK75 به‌دلیل سختی و استحکام کششی بالا، برای ساخت ابزارهای دستی و صنعتی کاربرد دارد:
- آچارها، پیچ‌گوشتی‌ها و ابزارهای دستی که در شرایط سخت و فشارهای زیاد قرار می‌گیرند
- تیغه‌های صنعتی برای برش و شکل‌دهی به مواد مختلف
- ابزارهای کشاورزی و باغبانی مانند تیغه‌های ماشین چمن‌زنی و قیچی‌های هرس
-
صنایع کشاورزی
به دلیل مقاومت بالا در برابر سایش و ضربه در صنایع کشاورزی نیز کاربرد دارد:
- تیغه‌های ماشین‌آلات کشاورزی مانند کمباین‌ها، دروگرها، تراکتورها و دستگاه‌های برداشت محصولات
- ابزارهای کشاورزی مانند قیچی‌های هرس و چمن‌زن‌ها که نیاز به استحکام و دقت بالایی دارند
-
صنایع بسته‌بندی
در صنایع بسته‌بندی، به دلیل استحکام و قابلیت برش دقیق، تسمه CK75 در تولید برخی از قطعات استفاده می‌شود:
- نوارهای بسته‌بندی فلزی که در بسته‌بندی محصولات سنگین به‌کار می‌روند
- بسته‌بندی‌های مقاوم به فشار و سایش در حمل‌ونقل مواد و محصولات
-
صنایع هوافضا و نظامی
تسمه CK75 در صنایع نظامی و هوافضا نیز کاربرد دارد:
- قطعات مقاوم به ضربه و فشار در تجهیزات نظامی و فضایی
- ابزارهای دقیق و مقاوم به سایش که در شرایط سخت و با دقت بالا نیاز دارند
چرا تسمه CK75 برای این کاربردها مناسب است؟
سختی بالا و استحکام کششی عالی
مقاومت فوق‌العاده در برابر سایش
قابلیت عملیات حرارتی برای بهینه‌سازی خواص مکانیکی
دقت ابعادی و سطح صاف به دلیل فرآیند نورد سرد
📌 نتیجه‌گیری:
تسمه نورد سرد CK75 به دلیل سختی بالا، استحکام کششی و مقاومت در برابر سایش، انتخاب مناسبی برای کاربردهایی مانند فنرها، ابزارهای برشی، قطعات خودروسازی، ماشین‌آلات صنعتی و ابزارهای دستی است.
